ABD'nin Ferguson kentinde 9 Ağustos'ta Michael Brown (18) isimli silahsız bir siyahi
genci öldüren beyaz polis memuru Darren Wilson'ın ön jüri tarafından
suçsuz bulunmasının ardından kentte tekrar protestolar başladı. Polis
memuru Wilson'ın Brown'u öldürmesi için makul bir gerekçe olduğuna karar
veren 12 kişilik ön jüri, Wilson'un mahkemeye çıkmasına bile gerek
olmadığına hükmetti. Brown ailesi kararın ardından yayınladıkları yazılı
açıklamada "çok büyük hayal kırıklığına uğradıklarını" söyledi. Ancak
karara tepki gösterecek kişilerin bunu yapıcı bir şekilde göstermeleri
çağrısında bulundu. ABD Başkanı Barack Obama da karar açıklandıktan kısa süre sonra Beyaz Saray'dan
canlı yayında yaptığı açıklamada "Biz hukukun üstünlüğü ilkesi üzerine
kurulmuş bir ülkeyiz. Bu nedenle jürinin kararını kabul etmek
zorundayız" diyerek sükunet çağrısı yaptı. Ancak bu çağrılar olayları
engellemeye yetmedi.
Binalar ateşe verildi
Önceden
olağanüstü hal ilan edilen Ferguson'da halk ve polis karşı karşıya
geldi. Göstericilerden bazıları polise taş, şişe ve molotof kokteyli
atarken polis de kalabalığa göz yaşartıcı gaz ve ışık bombası attı.
Sokaklarda birkaç kez silah sesleri yükseldi. Ancak hangi tarafın ateş
ettiği açıklık kazanmadı. Olaylarda birçok kişi biber gazı nedeniyle
baygınlık geçirirken 21 kişi yaralandı. Gecenin sonunda şehirde en az 10
bina yanıyordu. AP ajansı bir binada, yangın söndürmek için gelen
itfaiye ekiplerinin silahla ateş açılması sonucu olay yerini terk etmek
zorunda kaldığını bildirdi. Kentte Brown'ın öldürüldüğü gün puro çaldığı
market dahil birçok dükkan yağmalandı. St. Louis Polis Şefi Jon Belmar,80 kişinin gözaltına alındığı olayların ağustos ayındaki gösterilerden
"çok daha kötü" olduğunu söyledi. New York, Chicago, Seattle, Los Angeles, Oakland, California, Washington D.C gibi kentlerde de gösteri yapıldı.
Yumruktan korkmuş
Polis
memuru Wilson'ın Michael Brown'u elleri "teslim oluyorum" anlamında
havada olduğu halde 12 el ateş ederek öldürdüğü iddia ediliyordu. Olayın
hemen arkasından Wilson'ın yargılanıp yargılanmaması için karar vermek
üzere kurulan ön jüri tanıkları dinlemeye başladı. St. Louis bölge
Savcısı Bob McCulloch, 12 kişilik jürinin yaklaşık üç ay boyunca 60
kadar tanığı dinlediğini, bu kişiler arasında otopsiyi yapan adli tıp
uzmanları ile Brown ailesinin tuttuğu patolojistin de olduğunu söyledi.
Savcıya göre tanıklar Brown'ın ölümüyle ilgili tutarlı bir hikaye
anlatamadı. Yine savcının iddiasına göre bazılarının anlattıkları
fiziksel kanıtlarla çelişiyordu. Wilson'ın taksirle adam öldürme ya da
birinci derece cinayetle suçlanma ihtimali vardı. Ancak karardan sonra
yayınlanan tutanaklara göre Wilson, jüriye olayın çok tehlikeli bir
bölgede gerçekleştiğini, Brown'ın başına iki kez vurduğunu, üçüncü
darbenin ölümcül olmasından korktuğu için ateş ettiğini anlattı. Sonuçta
ön jüri Wilson'ın görevi dahilinde hareket ettiğine karar vererek polis
memurunu akladı.
Şiddet eğitimi işe yaramadı
Ferguson'da 9 Ağustos günü sokakta yürürken polis memuru Darren Wilson tarafından öldürülen Michael Brown'ın ellerini "teslim oluyorum" anlamında havaya kaldırdığı halde vurulduğu iddia ediliyordu. Ferguson'da ağustos ayında sokağa dökülen yüzlerce kişi Darren Wilson'un silahsız gence 12 el ateş etmesini protesto etmişti. Wilson'ın olaydan sonra göz altına alınmaması, hatta maaşını almaya devam etmesi de büyük kızgınlık nedeniydi. Bu dönemde polisin askeri teçhizatla protestocuların karşısına çıkması da tepki çekmişti. Olayların yatışmasından sonra yerel polis, "şiddeti azaltma eğitiminden" geçerken aktivistler de protestoculara sivil itaatsizlik tekniklerini öğretti. Ancak pazartesi gecesi çıkan olaylar bunun çok da işe yaramadığını gösterdi.
9 beyaz, 3 siyahtan oluşan jüri akladı
ABD'de 25 eyalette kullanılan ön jüri (grand jury) şüphelinin söz konusu suçu işlemiş olmak için geçerli bir nedeni olup olmadığına karar veriyor. Jüri tanıkları dinledikten sonra şüphelinin suçu işlemiş olabileceğine inanırsa olay mahkemeye intikal ediyor. Şüphelinin suçlu olup olmadığına mahkeme karar veriyor. Ancak eğer ön jüri şüphelinin suçu işlemesi için gerekçeli bir neden olmadığına hükmederse kişi otomatikman aklanmış olyor. Ön jüri gizli oturumda toplanıyor. Sadece savcının sunum yaptığı oturumlarda ne konuşulduğu, kimin nasıl oy verdiği gizli tutuluyor. Jürinin kimliği de asla halka açıklanmıyor. Michael Brown'ın ölümüyle ilgili kurulan ön jüri 9 beyaz ve 3 siyah olmak üzere 12 kişiden oluşuyordu. Polis memuru Darren Wilson'ın suçlanması için en az 9 jüri üyesinin bu yönde oy kullanması gerekiyordu. Savcı Bob McCulloch kararı açıklarken oy dağılımıyla ilgili bilgi vermeyi reddetti. Cinayette zaman aşımı olmadığı için yeni deliller ortaya çıkarsa olay yeni bir jüri tarafından tekrar incelenebilecek. Karar Brown ailesinin şahsi dava açmasını engellemese de kazanma ihtmallerini düşürüyor. Ön jürinin kararı olayla ilgili devam eden federal soruşturmayı de engellemiyor.