Avrupadaki Gurbetçiler Türkiye'de mercek altına alınacak

bu rehber editlenerek giderek genişleme eğiliminde olacaktır. burada içeren bilgiler çoğu insanın yüksek meblağlar bağladığı, şişme botta koca denizleri geçenlerden, mayınlı sınırları geçen kişilerden ve resmi makamlardan elde edilen son derece kıymetli bilgilerdir. ilk bölüm genel rehberden(avrupa birliği müktesebatı), ikinci bölüm avrupa birliği vatandaşlıkları, üçüncü bölüm avrupa dışı göçmenlik(şimdilik abd green card), dördüncü bölümse sorulara bağlı olarak şekillenen iş sıfatlarına özel ve isveç ağırlıklı soru-cevap kısmıdır.

 özet: bu rehber çok detay içerse de iki cümleyle özetlenebilir;

1) iş davetiyesi alabilecek duruma gelmiş bir insanı türkiye'de tutamazsınız.
2) aşk pek çok şeyi acısız halleder :)

--- GENEL VİZE REHBERİ--Türk vatandaşları 

1) öncelikle kavram karmaşasına son: öncelikle turist ve oturum-çalışma vizesi birbiriyle karıştılan iki tür vizedir. turist vizesinde "ben orada geçici süre bulunacam, kaçak yaşamaya çalışmayacam, sadece gezecem/belli süre okuyacam, bokunu yiyem abi" diye beyanda bulunursunuz. oturum-çalışma izni ise o ülkenin sizden fayda sağlayabilecek birisi olarak gördüğü anda alırsınız, hangi ülke olursa olsun.

2) sadece oturum izni almak sizi tam kurtarmaz. kelle koltukta durumdasınızdır. süresiz hale gelmeden de size rahat yoktur.

3) rehber genellikle isveç ağırlıklı olacaktır.

4) oturum-çalışma iznini lütfen kendi ülkenizdeyken alınız. turist vizesiyle gelip sonradan oturum izni almaya çalışmak gibi hatalara asla düşmeyiniz.

5) bir ülkenin göçmenlik kurumu ne kadar ingilizce bilgiyle doluysa ve hatta başka dillerden de içeriği varsa işler daha düzgün yürümektedir.

6) geri kabul antlaşması nedir? geri kabul antlaşması ab'nin daha önceden 14 ülkeyle imzaladığı, ab'ye o ülke üstünden gelen mültecinin tekrar aynı ülkeye gönderilmesinin resmi beyanıdır. peki bunun anlamı nedir?

--a) türkiye üstünden ab'ye gelen mültecilerin genellikle kağıt kürek kimlik pasaportu filan yoktur. bu yüzden başvurusu reddedilenin geri göndermesi baya zordu. şimdiyse türkiye üstünden gelen mülteci rahatlıkla türkiye'ye şutlanabilecek.

--b) bu antlaşma çerçevesinde türk vatandaşı birisinin ab'ye iltica etmesi imkansız hale gelecektir. bu olay genellikle "işkence gördüm, köyüm yandı, gerillaydım ben" diyeni vuracaktır.

--c) bu antlaşmayla vize muafiyeti gelecekmiş. bu kesinlikle "oraya kapak atıyoruz heyooo" demek değildir. kapak atma prosedürleri zaten bu entry'de mevcuttur.

--d) bu antlaşmayla türkiye'nin ab'ye üye olma şansı hakkında yorum yapamam. 35 fasılda anca 1 tanesini tamamlarsınız.

7) temel kavramlar anlatıldığına göre oturum izninin alınabilme şekillerine gelelim:

-7a) çalışma için gelerek: avrupa birliği ülkeleri aşağı yukarı aynı müktesebatları takip eder;

--a1) işveren iş ilanı verir.
--a2) sözde işçi bulamayan işveren avrupai iş ilanı verir.
--a3) sözde yine işçi bulamayan işveren sizi makamlara tanıtır ve davetiye yollar.
--a4) kendinizi ülkeye belli iş sıfatıyla ve "çalışıcam ben abe" diye tanıtırsınız.
--a5) belli bir süre geçer ve oturum iznini alırsınız.
--a6) sadece bunla bitmez. süreler ülkeden ülkeye değişse de yine standardı tutturur; 2 sene aynı sıfatla ve aynı yerde çalışma + 2 sene aynı sıfatla istenilen yerde çalışabilme. yani sonuçta yıllık belli bir ücreti geçip vergi ödeyip bunu 4 sene boyunca uygularsanız sınırsız oturuma hak kazanırsınız. isveç'te bu miktar senede 120.000 sek olmaktadır.
dikkat) bazı kara kafaların maaşınızı senelik 120.000 olarak gösterip çok daha az maaş verme riski her daim mevcuttur. emin olmadan sakın ama sakın gelmeyin!

-7b) aile bireyi olarak: aile bireyi, çocuk veyahut eş olarak gelme konusu ülkeler arasında değişkenlik gösterebilen bir durum olsa da aşağı yukarı şöyle prensiplerle ilerler.

--b1) oturum izni verecek olan ülke bir kere kendi ülkesinde bulunan şahsın aileyi geçindirip geçindiremeyeceğine bakar.

--b2) aile nedeniyle oturum almanın zorlayıcı kısımları olsa da sonrası en rahat şekildir.

--b3) örnek verecek olursak isveç krallığı, isveç vatandaşıyla evlendiğinizde veyahut birlikte yaşayacağını söylediğinizde(nikah mecbur değil) ve bunu kanıtladığınızda size 2 senelik oturum izni verir. 2 sene sonra sınırsız oturum, oturum izni ile durulan süre toplam 3.5 sene olduğunda vatandaşlık kazanırsınız.

--b4) o eşi nereden bulacam diyenlere alanya güzel bir yerdir. internet de güzeldir.

--b5) hile yapılması kolay dursa da esasında değildir. sırf göç etmek için birisiyle birlikte olmayın, boku yersiniz.

-7c) iltica ederek :iltica sağlam bir sebep gerektirir. efendime söyleyeyim işkence mağduru olur, savaş mağduru olur, çevre felaketi mağduru olur, bir şekilde ağır mağdur olmalısınızdır. misal olarak van depreminde mağdur olduğunu kanıtlayana oturum izni verilebilir. ülkede savaş çıkar, kaçarsınız, oturum izni alırsınız.

--c1) konsolosluğa başvuru: bu yolu genellikle somali-afganistan gibi ülkelerden gelenler tarafından yapılır. başvuruları genellikle ankara'ya yaparlar. 6-12 ay başvuru süresi olabilmektedir. pek garanti değildir.

--c2) ülkeye kaçarak gelmenin iki şekli vardır; kağıtla ve kağıtsız. kağıtla gelindiğinde devlet isterse size siktir çekip yollayabilmektedir ama kağıtsızken yollayamaz. fakat kağıtsız durmak rezilliğin dik alasıdır. kendi kimliğini kanıtlayabilme şansınız olmaz.

--c3) diyelim kaçarak geldiniz ve şehrin meydanında sizi bıraktılar. haberiniz yokmuş gibi misalen. polis gelir, sizi sorgular ve abartısız kampa yollar. geçici kimlik verirler, eğer ki mağduriyetinize inanırlarsa baya uzun süreli oturum da verirler. kağıtsız iseniz 8 senede vatandaşlık alırsınız. kağıtlıysanız da ülkesine göre değişir. somali-afganistan-ırak gibi ülkelerin kağıtları paçavradan farksızdır.

çok risklidir ve ne zaman sizi kapı dışarı edeceklerini bilemezsiniz.

--c4) eğer ki ülke sizi geri yollarsa istisnasız yargılanırsınız. belli bir süre de iltica etmeye çalıştığınız ülkeye belli bir süre giriş yasağı verirler.

--c5) sizin başvurunuzu illa ki gittiniz ülkenin kontrol etmesi de mecburiyet değildir. alakasız bir ülkenin makamı kontrol edebilir.

--c6) 80'lerde ve nispeten 90'larda türkiye'nin vatandaşlarına işleyen bu sistem günümüzde pek işlememektedir.

-7d) okuyarak: her ülkede pek işlemez. pek favori bir yöntem değildir avrupa için. abd'de daha geçerlidir.

-7e) iş kurarak, daha doğrusu para basarak: bazı avrupa ülkeleri parayı basana oturum verir. tabi bu kadar miktar para yasal olursa avrupa'ya girebilir. çantanızda benjamin amca getirip "al ulan" olayı sadece küçücük avrupa ülkelerinde olabilir.

-7f) dededen/babadan gelecek bulgar-yunan pasaportu: avrupa birliğinin bu iki devletinin pasaportuna sahip olmak avrupa'ya elini kolunu sallayıp girmek ve sadece 5 sene durup vatandaşlık almak demektir.

-7g) devletsiz kalmak: mevcut bulunduğunuz vatandaşlıktan siktir çekilip vatansız kaldığınızda istediğiniz ülkeye girebilir, isterse kalabilir ve isveç'te 4 senede vatandaşlık alabilirsiniz.

-7h) ankara antlaşması: britanya'ya özel bir durumdur. daha rahat iş kurup gidebilmenizi sağlar.

-7i) bağzı ülkeler 5 senelik paralı askerlik yaptığınızda vatandaşlık vermektedir. pek tercih edilen yol değildir.

-7j) mavi kart(çok yeni yöntem): baya baya yeni yöntemler çıkıyormuş da haberimiz yokmuş meğerse. bu mavi kart abd'nin green card çakması bir üründür. bakalım şartları nelermiş?

--j1) geçerli pasaport, üniversite diplomasi veya 5 yıllık iş tecrübesi, isveç'te geçerli olacak sağlık sigortası, iş sözleşmesi veya davetiye - en az 1 senelik, ülkenin maaş ortalamasının 1,5 katı maaş. isveç için aylık 47100 krondur.

--j2) aileyle aynı anda başvurabilirsiniz. yani onaylanırsa onlar da gelebilir.

--j3) mavi kartla bir ülkede 2 sene çalışırsanız sınırsız oturum iznine kavuşabilirsiniz.

--- VATANDAŞLIK REHBERİ---Hangi ülkede kaç yılda alırsınız?

bu bölümde 28 avrupa birliği ülkesine nasıl vatandaş olunduğu hakkında rehber olacaktır. takip etmede kolaylık açısından doğum, nesil, evlilik, sonradan kazanma ve çoklu vatandaşlık olarak her ülke için alt başlıklara ayrılacaktır.

1) ALMANYA OTURUM İZNİ, AİLE BİRLEŞİMİ 

a) ebeveynlerden en az birisinin 8 sene ikamet edip sınırsız oturum izni sahibi olması.
b) kan bağı. tanınmış tarihi alman topluluk bireyi olmak(balkanlar, kazakistan v.b.) nunberg yasası çerçevesince vatandaşlıklarını kaybedenlerin çocuğu/torunu olmak.
c) 2 senelik evlilik ve 3 senelik devamlı ikamet.
d) 8 senelik ikamet, entegrasyon kursu bitirip 7 yıllık ikamet, iyice entegre olup almanca dilini iyi bilenler için 6 yıllık ikamet, devletsiz/mülteci olup 6 senelik ikamet veya nazi zulmünden mağdur olanlar için ikametsiz.
e) yok. haricinde kalanlar: bir alman ve bir yabancı ebeveynlere sahip olup diğer vatandaşlığın doğumla elde edilmesi veya jus-soli ülkesinde(abd, kanada v.b.) doğmak. sonradan kazanılmış herhangi bir ab ülkesi veya isviçre vatandaşlığı sahibi olmak. ab dışı sonradan vatandaşlığın kazanılıp alman mercileri tarafından onaylanması. alman vatandaşlığının iltica yoluyla kazananlar. alman vatandaşlığını sonradan kazananların önceden sahip oldukları vatandaşlıklara alman mercileri tarafından ş 12 stag çerçevesinde izin verilmesi. almanya'da doğup büyüyüp sınırsız oturum sahibi olmak. yurtdışında doğup büyüyen yabancı ebeveynler çift vatandaş olamaz.

2) AVUSTURYA OTURUM İZNİ

a) evli ebeveynlerden birisinin avusturya vatandaşı olması, evlilik dışı doğan çocuğunun annesinin avusturya vatandaşı olması, kimsesiz 6 aylıktan küçük çocuk olmak.
b) avusturya vatandaşı ebeveynlerin çocuğu olmak, 9 ocak 1983 sonrasında doğanların ebeveynlerin doğum zamanında evli olup herhangi birisinin avusturya vatandaşı olması, 9 ocak 1983 günü veya daha önce doğanların babasının avusturya vatandaşı olması veya doğum gününde evli olmayan annenin avusturya vatandaşı olması.
c) 6 senelik ikamette en az 5 senelik evlilik süresi ve dil yeterliliği.
d) 6 senelik ikamette avusturya'da doğmak veya avrupa ekonomik topluluğu üyesi vatandaşı olarak durmak veya sığınmacı olarak kalmak veya "iyice entegre" olmak. başka türlü 30 seneye kadar varabilir.
e) özel izinle veya doğum/nesille gelen ikinci vatandaşlık varsa veya jus-soli(doğuştan vatandaşlık) olarak kazanılan vatandaşlık olması(abd, kanada v.b.)

3) BELÇİKA OTURUM İZNİ

a) vatansız veya kimsesiz olmak, 18 yaşından önce vatandaşlığını kaybetmiş, ebeveynlerden birisinin belçika doğumlu olması, belçika'da doğmuş veya evlatlık edinilmiş ve son 10 senenin 5 senesini belçika'da yaşamak.
b) belçikalı babanın çocuğu olmak.
c) belçika'da 3 sene evli/birlikte yaşamak;
d) vatansız olup 2 sene ikamet, 5 senelik ikamet sonrası başvurunun federal parlamentodan geçmesi, 10 senelik ikamet sonrası belediye tarafından otomatik onay.
e) var

4 BİRLEŞİK KRALLIK İNGİLTERE OTURUM İZNİ

a) bir ebeveynin birleşik krallık vatandaşı olması. bir çocuğun uluslararası müktesebatlar tarafından onaylanmış şekilde evlatlık edinilmesi.
b) ebeveynlerden birisinin birleşik krallık vatandaşı olması
c) 3 sene ikamet
d) 5 sene devamlı ikamet ve sonrasında sınırsız oturum izni.
e) var.

5) BULGARİSTAN OTURUM İZNİ VİZE

1.BİR BULGARİSTAN VATANDAŞI İLE EVLİLİK

a) vatansız veya kimsesiz olmak.
b) en az bir ebeveynin bulgar vatandaşı olması, bulgar kökenine sahip olmak(kaçıncı nesilden bulgar olunduğu önemli değil)
c) başvuranın en az 18 yasında olması kaydıyla sınırsız oturum iznine sahip olunması ve en az 3 sene ikamet etmek, bulgar makamları tarafından soruşturulmamış ve hüküm giymemiş olmak, geliri veya bir uğraşı olması, bulgarca konuşup yazabilmek, önceki vatandaşlıktan vazgeçmek(avrupa ekonomik topluluğu, isviçre ve karşılıklı antlaşması olan ülke vatandaşları hariç) ve bir bulgar vatandaşıyla en az 3 senedir gerçekte evli olmak
d) başvuranın en az 18 yasında olması kaydıyla sınırsız oturum iznine sahip olunması ve en az 5 sene ikamet etmek, bulgar makamları tarafından soruşturulmamış ve hüküm giymemiş olmak, geliri veya bir uğraşı olması, bulgarca konuşup yazabilmek, önceki vatandaşlıktan vazgeçmek(avrupa ekonomik topluluğu, isviçre ve karşılıklı antlaşması olan ülke vatandaşları hariç)
e) bulgar vatandaşlığını doğumla kazanan için veya avrupa ekonomik topluluğu, isviçre ve karşılıklı antlaşması olan ülke vatandaşları için var.

6) ÇEK CUMHURİYETİ OTURUM İZNİ

a) kimsesiz olmak veya ebeveynlerin ikisinin vatansız olup en az birisinin sınırsız oturum izni olması.
b) bilgi yok.
c) yok.
d) en az 5 senelik ikamet ve sınırsız oturum izni olması
e) 1 ocak 2014'ten sonra var.

7) DANİMARKA OTURUM İZNİ

a) kimsesiz olmak.
b) çocuğun annesinin dan vatandaşı olması veya babasının dan vatandaşı olup evli olması
c) 6 senelik ikamet ve en az 3 senelik evlilik
d) sınırsız oturum izni sahibi olup 9 senelik ikamet veya sınırsız oturum izni sahibi olup devletsiz/mülteci olarak 8 senelik ikamet.
e) 1 eylül 2015 sonrası var.

8) ESTONYA OTURUM İZNİ

a) kimsesiz olmak.
b) ebeveynlerden birisinin estonya vatandaşı olması.
c) 26 şubat 1992 öncesinde evli olanlar hariç hayır.
d) 8 senelik ikamet.
e) hayır.

9) FİNLANDİA OTURMA İZNİ

a) vatansız veya kimsesiz olmak.
b) annenin fin vatandaşı olması, babanın evli olup fin vatandaşı olması, çocuğu doğmadan ölen ve çocuğun annesiyle evli olan fin vatandaşı babanın olması veya çocuğu doğmadan ölen ve çocuğun annesiyle evli olmayan fin vatandaşı babanın babalık karinesinin tescil edilmiş olması.
c) en az 4 senelik ikamet.
d) 18 yasından sonra 5 senelik ikamet ve fince/isveççe/fin işaret dillerinden birisini bilmek. nordik ülke vatandaşı olup 2 senelik devamlı ikamet.
e) var.

10) FRANSA OTURUM

a) vatansız veya bir ebeveyninin fransa doğumlu olması. 13 yasında ailenin isteğiyle. 16 yasında kendi isteğiyle. 18 yasındayken en az 5 sene ikamet etmiş olması.
b) kan bağı. en az bir ebeveynin fransız vatandaşı olması.
c) 4 yıl fransa'da veya 5 sene yurtdışında evli kalmak.
d) 5 yıl devamlı ikamet. 2 yıllık yüksek eğitim bitiren veya fransa'ya olağanüstü katkıda bulunanlara 2 yıl ikamet. devamlı ikamet şartı fransız ordusunda hizmette bulunan, mülteci olan, fransızca anadili olan veya fransızcanın resmi dil olduğu bir ülkeden gelenlere yoktur.
e) var.

11) HOLLANDA OTURMA IZNI AİLE BİRLEŞİMİ 

a) hollanda krallığında(hollanda ve karayıp sömürgelerinde) doğup en az bir ebeveyninin hollanda krallığında doğmuş olması. hollanda krallığı, hollanda bandıralı uçak ve gemilerde bulunan kimsesiz çocukların 5 senede ailesinin bulunamaması.
b) en az bir ebeveynin hollanda vatandaşı olması.
c) 3 sene ikamet ve flemenkçe bilmek.
d) 5 sene kesintisiz devamlı ikamet ve flemenkçe bilmek.
e) yok. haricinde kalanlar: hollanda vatandaşlığına geçerken otomatik olarak önceki vatandaşlığını kaybedenler. vatandaşlıktan çıkmaya izin vermeyen ülke vatandaşlığına sahip olmak(mesela yunanistan). kabul edilmiş mülteciler. hollanda krallığında doğan ve hala yaşayanlar. önceki vatandaşlığın yetkili mercilerle teyit edilememesi. önceki vatandaşlığından çıkmak istemeyenin özel ve objektif mazereti. vatandaşlığından çıkmak için öncelikle zorunlu askerliği veya bedelliyi yapmak durumunda olanlar. vatandaşlığı kaybetmenin ciddi ekonomik sorunlara(misal miras) yol açacağının ispatı. vatandaşlığından çıkmak için yüklü para isteyen devlet vatandaşı olmak.

12) HIRVATİSTAN 

a) ebeveynlerden en az birisinin hırvat vatandaşı olması veya kimsesiz olmak(eğer bulunan ebeveynlerin ikisi de yabancıysa vatandaşlık geri alınır.)
b) 1 mart 1991 sonrasında doğup evli bireyin çocuğu olmak. ebeveynler sonradan evlenirse çocuk vatandaşlığı otomatik olarak alır. eğer ki çocuk 14 yasından büyükse isteyip istemediği kendisine sorulur.
c) 8 senelik ikamet(süre daha kısaltılabilir)
d) 8 senelik ikamet ve yeteri seviyede hırvatça.
e) kişi önceki vatandaşlığından feragat etmelidir.(hırvat göçmenlerinin feragat etmesine gerek yoktur.)

13) İRLANDA 

a) vatansız veya kimsesiz olmak.
b) bir ebeveyninin irlanda vatandaşı olması. irlanda adası doğumlu dede/nine olması.
c) 3 senelik evlilik veya birlikte yaşamak.
d) 5 senelik ikamet.
e) var.

14) İSPANYA:

a) vatansız veya kimsesiz olmak.
b) ispanya vatandaşı çocuğu olmak.
c) 1 sene ikamet.
d) 10 sene ikamet. mülteci olarak 5 sene ikamet. iberi ABD  andorra, ekvator ginesi, portekiz ve sefarad yahudileri için 2 senelik ikamet. ispanya'da doğup 1 sene ikamet etmek.
e) ibero amerika ülkelerine gidip sonradan vatandaş olanlar için kısmi var.(hala ispanya vatandaşı fakat vatandaşlık dondurulur. kesin geri dönüş yaparsa yeniden devam eder) ibero amerika, andorra, ekvator ginesi ve portekiz vatandaşı olup sonradan ispanya vatandaşlığı alanlar dışında yok.

15) İSVEÇ OTURUM VATANDAŞLIK 

a) bir ebeveynin isveç vatandaşı olması. ölen bir ebeveynin isveç vatandaşı olması. kimsesiz çocuklar kimsesi bulunana kadar isveç vatandaşı olarak görülür. 12 yaşını doldurmamış bir çocuğun nordik ülkelerinin birinde isveç vatandaşı tarafından evlatlık edinilmesi ya da uluslararası müktesebatlar tarafından onaylanmış şekilde evlatlık edinilmesi. vatansız, 2 sene ikamet ve sınırsız oturum izni olduğu vakit başvurunun yapılmasıyla, onun haricinde 3 sene ve sınırsız oturum ile. 12 yaşını doldurmuş çocuk kendi kararını verebilir.
b) bir ebeveynin isveç vatandaşı olması.
c) 3 sene ikamet. yurtdışında yaşayanlar için 10 senelik evlilik.(isveç'e gidip gelip sağlam aile bağları kurmak şartıyla)
d) sınırsız oturum izni şartı. 5 senelik ikamet. vatansız/iltica 4 sene ikamet. nordik ülkeler 2 sene ikamet.
e) var.

16) İTALYA OTURUM İZNİ

a) vatansız veya kimsesiz olmak. bir ebeveyni italyan vatandaşı olması.
b) italyan diasporasından olmak(kanunları karışık). 1863 ve sonrasında italya'da doğanların nesilleri. 1948 ve sonrası doğan çocukların annesinin italyan olması. doğumdan veya nesilden gelen başka ülke vatandaşlığına sahip olanlar italyan vatandaşlığını çocuklarına verebilir. sonradan başka ülkenin vatandaşlığını kazanan birisi italyan vatandaşlığını devredemez.
c) 2 yıl italya'da yaşamak. yurtdışında olan çift için 3 sene.
d) kendine bakabilen ve suç kaydı olmayıp 10 sene ikamet etmek. italyan birisi tarafından evlatlık edinilip 7 sene ikamet etmek. vatansız/mülteci olarak 5 sene ikamet etmek. ab vatandaşı olup 4 sene ikamet etmek. başka yerde doğup dedesi/ninesi italyan olup 3 sene ikamet etmek.
e) var

17) GÜNEY KIBRIS OTURUM

a) vatansız veya kimsesiz olmak.
b) rum kıbrıslı ebeveyn sahibi olmak, türk kesiminde doğup 1974 öncesi kıbrıs vatandaşı olan ebeveyn sahibi olmak, 1974 sonrasında kıbrıs vatandaşlığını kaybeden türkler veya 1974'ten sonra kuzey kıbrıs'a gelip yerleşmemiş aile bireyi olmak
c) 3 senelik ikamet.
d) 7 senelik ikamet.
e) var.

18) 

a) kimsesiz veya ebeveynlerden birisinin letonya vatandaşı olması.
b) kan bağı. kökeninde 1918-1940 arasında letonya vatandaşı olması.
c) yok.
d) 5 yıl kalıcı ikamet ve dil şartı.
e) hayır. hariç kalanlar: 1995 yılı vatandaşlık kanunundan önce çifte vatandaş sahipleri. livonian/latvian etnik kökene sahip olup başka vatandaşlık sahibi olanlar. hükümet tarafından onaylananlar. ab, nato, efta, avustralya, venezuela, brezilya veyahut yeni zelanda vatandaşı sahipleri.

19) LİTVANYA

a) vatansız veya kimsesiz olmak.
b) en az bir ebeveyni litvanya vatandaşı olması. kökeninde 1918-1940 arasında litvanya vatandaşı olması.
c) 7 yıl kalıcı ikamet ve litvanya dilini bilmek.
d) 10 senelik ikamet ve litvanya dilini bilmek.
e) yok

20) LUKSEMBURG

a) vatansız veya kimsesiz olmak. bir ebeveynin lüksemburg doğumlu olması.
b) ebeveynlerden birisinin lüksemburg vatandaşı olması.
c) yok.
d) 7 sene üstüste ikamet.
e) var.

21) MACARİSTAN:

a) vatansız veya kimsesiz olmak.
b) en az bir ebeveynin macar vatandaşı olması. kökeninde birisinin macar krallığında doğmuş olması.(1000-1918 ve 1920-1946 arası)
c) 3 sene sonrası evet.
d) iyi karakterli biri olup 8 sene ikamet etmek. macaristan'da doğup veya vatansız olup veya öğrenci olup 5 sene ikamet etmek. macar vatandaşı birisiyle evli olup veya küçük çocuğun macar vatandaşı olması veya macar aile tarafından evlatlık edinilip veya mülteci olup 3 sene ikamet etmek.
e) var.

22) MALTA

a) vatansız veya kimsesiz olmak. 21 eylül 1964 - 31 temmuz 1989 doğumlular. 1 ağustos 1989 ve sonrası doğanların ebeveynlerinin herhangi birinin doğum veya sonradan edindiği vatandaşlığı olması.
b) 21 eylül 1964 - 31 temmuz 1989 yurtdışı doğumlu olup babasının doğum veya sonradan edindiği vatandaşlığı olması. 1 ağustos 1989 ve sonrası doğanların ebeveynlerinin herhangi birinin doğum veya sonradan edindiği vatandaşlığı olması.
c) 5 senelik evlilik.
d) 5 senelik ikamet.
e) var.

23) POLONYA

a) vatansız veya kimsesiz olmak.
b) en az bir ebeveynin polonya vatandaşı olması. kökende 1920'de başlayan vatandaşlık bağının olması. kökende 1951'de yabancı ülkelerden ötürü kaybedilmiş polonya vatandaşlığı olanlar. bu yıllar haricinde gerekçeli sebeplerden ötürü vatandaşlığını kaybeden kişinin çocuğu olmak. etnik olarak leh olup da leh vatandaşlığına bulunduğu ülkenin vatandaşlığını kaybetmemek için geçmeyenlerin türkiye'de bulunan mavi kart uygulamasına benzer uygulamadan faydalanması.
c) en az 3 sene evli ve en az 2 sene polonya'da oturum izni ile ikamet edilince sınırsız oturum izni. 6 aylık süre içinde de vatandaşlığa başvuru hakkı.
d) sınırsız oturum izni( 5 sene ikamet) alındıktan sonra 3 sene ikamet ve dil şartı. 2 yıldır sınırsız oturumlu vatansız olmak. 2 sene mültecilik veya kendi ülkesi olan polonya'ya gönderildikten sonra 2 sene ikamet.
e) var. polonya içinde polonya kimliği kullanmak kaydıyla.

24) PORTEKİZ OTURMA İZNİ

a) vatansız veya kimsesiz olmak. en az 10 senedir oturum izni sahibi olan biyolojik bir ebeveyn olması.lusophane ülke vatandaşı olup 6 senedir oturum izni sahibi olan biyolojik bir ebeveyn olması.
b) en az bir ebeveynin portekiz vatandaşı olması.
c) 3 senelik evlilik.
d) 6 sene ikamet. ikinci dereceden portekiz vatandaşı akrabalığına süre yok. sefarad yahudilerine süre yok.
e) var.

25) ROMANYA

a) kimsesiz olmak. rumen aile sahibi olmak.
b) 3. kuşağa kadar olan kökenliğin kabulü; 1918-1940 yılları arasında romanya krallığında yaşamış olanların rumence konuşabilen nesilleri. dedesi/ninesi romanya vatandaşı olanlar.
c) 5 sene ikamet.
d) 8 sene ikamet. ab vatandaşları için 4 sene ikamet.
e) var.

26) SLOVAKYA

a) kimsesiz olması. evlatlık edinilmesi.
b) bir ebeveynin slovakya vatandaşı olması.
c) 5 sene ikamet ve sonrasında alınacak oturum izni.
d) sınırsız oturum izni ve 3 sene ikamet(8 sene)
e) doğum veya evlilik yoluyla diğer vatandaşlık kazananlara var.

27) SLOVAKYA

a) vatansız veya kimsesiz olmak. sloven aile tarafından evlat edinilmek. iki ebeveyni sloven vatandaşı olan veya bir ebeveynin tanınmayan vatandaşlığı/devletsiz olması. yurtdışında doğup bir sloven ebeveyni olan birisi 36 yasından önce başvuru yapacak veya 18 yasından önce sınırsız oturuma sahip olacak.
b) 4. nesile kadar sloven kökenli birisi için ikamet şartı yoktur.
c) 2 senelik evlilik, 1 sene ikamet.
d) 5 sene devamlı, toplamda 10 sene ikamet.
e) var. sonradan sloven vatandaşı olanlara yani yok. bu durum özel durumlara göre değişebilir.

a) vatansız veya kimsesiz olmak. bir ebeveynin yunanistan doğumlu olması.
b) kan yoluyla. eski sovyetler birliği ülkelerinin tanınmış tarihi yunan topluluk bireyi olmak. askeri akademiye kabul edilmiş veya orduya katılmış veya gönüllü olarak savaşmış ve başka vatandaşlık sahibi olup yunan kökenli olmak.
c) 3 yıl devamlı ikamet ve evliliğin meyvesinin olması.
d) son 12 senede 10 senelik ikamet. mülteciler için son 12 senede 5 senelik ikamet. yeterli seviyede yunanca, yunan tarihi ve yunan kültürü bilmek. son 12 senede 5 sene ikamet eden ve yunan milli takımında bulunan olimpik sporcu olmak.
e) var.

--- AVRUPA DIŞI GÖÇMEN OLMA---

rehberi etap etap gelisme projesinin en büyük adimlarindan biri avrupa disi ülkeleri hakkinda yapacagim eklemedir. simdilik green card'i ekleyip yavas yavas derinlesterecegim.

green card: sayın @studyinsd, #53561205'ten alıntı yaparak aktarıyorum;

1) green card başvuruları için sağdan soldan gelen maillere telefonlara aldanmayın. kendiniz başvurun. başvuru max beş dakikanızı alır. ingilizcem yok, ben pek anlamam modundaysanız google'da aratın ve binlerce sonuç bulun resimli anlatıma kadar. olmadı youtube'da videolu anlatım bulun ama bunlara rağmen başaramıyorsanız baş-vur-ma-yın. başvuru linki bu yolla abd'ye gitmiş, huzur ve irfan serisinin hocası efe aydal'ın bir video rehberi mevcuttur.

2) çekilişi kazandıktan sonra asıl olay başlıyor. çekilişe sonucunuza baktığınızda size confirmation numaranızdan farklı bir numara verildiğini göreceksiniz. örneğin, 2015eu00016588 bu numaranın anlamı 2015 yılında avrupa kıtasından 16588. kişi olarak seçildiniz demektir.

3) görüşmeye kadar olan kısmı geçiyorum çünkü burada en az 2 sayfa yazı yazmam gerekli. aslında yapılan işlem evraklarınızı toplayıp online ds 260 formunu doldurduktan sonra randevu tarihinizi beklemek.

3.5) görüşmeye gitmeden önce anlaşmalı olan doktordan randevu alırsınız. burada. doktor sizi güya muayene ediyor ama yapılan aslında aşı, kan alma, ciğer filmi. bunun karşılığında doktora 250 $, düzen laboratuvarına 100 $'a yakın bir para veriyorsunuz. bir gün sonra gelmeniz söyleniyor sonuçları almak için. sonuçlar kapalı zarfla size teslim ediliyor ve green card görüşme saatinizi beklemeye başlıyorsunuz. doktorun yeri ise kuğulu parkın dibinde. address: burada

4) görüşmeler ankara'da oluyor. sabah gidiyorsunuz ve sıraya giriyorsunuz. içeri randevu sırasıyla alınıyorsunuz. yanınızda kemer, metal, bozuk para, çakmak, şarj cihazı, cep telefonu gibi şeyler götürmeyin, içeri alınmıyor. ama ben cepsiz yapamam diyorsanız orada bir büfe var ve o büfedeki abiye 5 tl karşılığında emanet bırabiliyorsunuz. oradaki abi de bir tane kagıda adınızı yazıyor ve çıkışta gel al diyor, bir nevi allaha emanet ama başka yolu yok malesef arabasız gidiyorsanız eğer.

5) içeri girdikten sonra numara veriliyor, türkçe mi ingilizce mi mülakat istediğiniz soruluyor ve beklemeye geçiyorsunuz. sıranız geldiğinde önce daha önceden gönderilmiş olan evraklardan bazılarının orjinalleri isteniyor. örneğin, diploma, evliyseniz aile nüfus cüzdanı gibi. ve istinilenleri verdikten sonra tekrar yerinize geçiyorsunuz ve bekliyorsunuz.

6) bir sonraki çağırmalarında 4. nolu bankoya gidiyorsunuz, kendileri cashier oluyor ve kişi başı 330 dolar olan görüşme ücretini ödüyorsunuz ve tekrar yerinize geçiyorsunuz.

7) bir daha çağırdıklarında koskoca salonda 200 kişi varken birden 10-15 kişi kaldığınızı görürsünüz, bu da green card görüşmelerinin sona bırakıldığının bir belirtisidir. sağ eliniz kaldırılır ve doğruları söyleyeceğinize yemin ettirilir. iki-üç soru sorduktan sonra hayırlı olsun der. 3-5 gün içinde daha önce seçmiş olduğunuz ptt şubesine pasaportlarınız gönderilir.

--- SIKÇA SORULAN SORULAR ---

bu kısımda yeşillendirip sorduğunuz soruların cevapları itinayla verilecektir. yeşillendirin, herkes öğrensin.

1) (bkz: #54614519) çoğu avrupa ülkesinde sağlık sektöründe iş bolca bulunur, genellikle de kamu tarafından işletilir. bunu doktorluk okuyan birisi olarak ifade ediyorum ayrıca. fakat yurtdışından eleman getirdiklerini görmedim(edit: 6. maddede ayrıntılı rehber var. isteyen uzman hekimler şanslarını deneyebilir.) eğer bir şekilde gelirseniz sahip olduğunuz diploma denkleştirilir, dil öğrenip gerekirse birkaç kurs daha okursunuz ve mesleğinizi sürdürebilirsiniz. tanıdığım bir peru kökenli, rusya'da doktorluk okumuş ve isveç'e gelmiş bir kız dil öğrendikten ve birkaç kurstan sonra doktor olarak devamlı iş almıştı büyük bir hastanede. kimlik alabilmek için gerekenler şunlardır;

1a) denklik başvurusu - herkes için
1b) dil şartı - herkes için
1c1) bilginizin test edileceği sınav - uzmanlık eğitimi olmayan
1c2) zorunlu hizmet - uzmanlık eğitimi olmayan
1d) deneme hizmeti - uzman eğitimi olan
1e) halk ve sağlık hizmetlerinde yönetmelik kursu - herkes için
1f) kimliğe prosedür başvurusu ve onay - herkes için

2) bir arkadaşımız diş hekimiymiş. hemşire/doktor/diş hekimi gibi özel kimlik kartla çalışan meslek sahipleri eğer avrupa birliğinde eğitim gördüyse denklik yapıldıktan sonra sadece dil şartı aranıyor. avrupa birliği dışından gelen diş hekimleri için işlem şunlardan oluşmaktadır;

2a) denklik başvurusu
2b) dil şartı
2c) bilginizin test edileceği sınav
2d) halk odontolojisi ve yönetmelik dersi
2e) staj hizmeti
2f) kimliğe prosedür başvurusu ve onay.

3) hukuk okuyan bir öğrenci kardeşimiz merak edip sormuş nasıl olur olmaz diye. svenska b/svas b veyahut isveççe yeterliliği kanıtlandıktan sonra yapılacak şey 2 seneden oluşan ek eğitime gitmektir. 4 yarı dönemden oluşur ve 120 kredidir:

3a) hukuk giriş kursu-avrupa hukuku-devlet hukuku
3b) usul hukuku, idare hukuku
3c) medeni hukuku, ceza hukuku
3d) tez yazımı

4) bir inşaat mühendisi de "başımız kel mi" diye serzenişte bulunmuş. elbette değil!* sadece inşaat olarak değil, mühendislikleri genelleyerek anlatayım hemen.

mühendisliklerde durum çok çeşitli faktörlere bağlıdır. sıfat olarak belli sıfata sahip olunup meslek erbabı olunsa bile alınan eğitime, yapılan hizmete ve tecrübeye bağlı olarak çok değişkenlik sergiler. mühendisliklerde dil şartı duruma göre daha az arandığı bir gerçektir. mesele kendinizi pazarlama meselesidir. anlayacağınız baya baya ucu açıktır.

mimarlar da aynı kefeye konulabilir. yalnız çoğu avrupa ülkesinde mimarlık sıfatı çok korunaklıdır fakat nordik ülkelerde pek o durum yoktur.

5) iki üniversite bitirdim. c2 seviye ingilizcem var. stockholm nasıl? diye bir soru geldi.

öncelikle hakikaten öyle seviyede bir ingilizcen varsa britanya'yı zorlaman akla mantığa daha yatkındır. başka türlü gidilen ülkenin dilini bilmeden pek iş yok.

şahsen stockholm'de yaşamıyorum. gördüğüm kadarıyla stockholm gerçekten güzel bir şehirdir. metro ağı gelişkindir. şehrin büyüklüğü nüfusa göre baya yayvandır. bazı göçmen semtleri sıkıntılıdır. konya'nın kuzey çöllerinden ve mardin'den gelen baya fazla türkiye'li vardır. emlak krizi olduğundan kiraya çıkması baya zordur.

6) çok değerli bir göz hekimimiz te silopi'de dhy yapmaktadır. kendisi armamedika isimli bir işçi bulma şirketinin türkiye temsilciliğini bulmuş ve görüşmesi bugünmüş. ne yapıp yapmayayım diye sordu kendisi. bir emsal örnek olarak uzman hekimlerimize çok güzel bir rehber olacaktır bu kısım. ayrıca 1. sorunun cevabının detaylı versiyonu olacaktır.

armamedika şirketi isveç'te uzun yıllardır bulunan uzman doktor açığını uzun vadeli çözümle kapatmaya çalışan bir işçi arama/yerleştirme şirketidir. hemen nedenini soran arkadaşlarını çıkacaktır. neden türkiye?

6a) eskiden polonya ab'de değilken isveç uzman doktor açığını lehlerle karşılıyordu. ab'nin sınırları baya genişleyince doktorlar da rahatlıkla gezebilir hale geldi. fakat ab kökenli doktor getirmek daha pahalıdır ve isveç ülkesi uzman doktorların ülkede sosyal devlet ağırlıklı vergi sisteminden ötürü pek tercih alanı değildir. ab dışından doktor getirilebilecek en iyi yerlerden biri türkiye olduğu için bu şirket türkiye'de faaliyete geçmiş. sebebi bu.

armamedika sadece en iyi uzman hekimlerden her seferinde 12 ila 16 kişi seçip ilkte isveççe öğretiyormuş. bu süre 4-6 aylık bir süreç ve c1 seviyesine kadar eğitim veriyormuş. kurslar da isveç'te tıp okumuş ve dil öğretmede uzun tecrübesi olan kişiler tarafındanmış. sonrasında isveççe teste tabi tutuyorlarmış. dil kursu esnasında işverenin veritabanı sistemi de eğitimin içindeymiş.

şirketin ayrıca yaptıkları;

? işçi-işveren arasında yazılı güvence kontratı
? başvuru için yazılı kontrat, sonrasında ödeme alınması
? isveç kanunlarına göre çalışma şekli, işçi hakları, çalışma koşulları, maaş kontratı
? oturma izni için migrationsverket'e(göçmenlik bürosu) gönderilecek iş davetiyesi
? doktorluk kimliği için socialstyrelsen(sosyal bakanlık diyelim) kağıt kürekleri

kısacası doktorluk kimliği için 1. maddeden neler gerektiğini tekrar yazalım;

1a) denklik başvurusu - armamedika
1b) dil şartı - armamedika
1d) deneme hizmeti - 6 aylık
1e) halk ve sağlık hizmetlerinde yönetmelik kursu( samhälls- och forfattningskunskap) - armamedika, siz yine de sorun.
1f) kimliğe prosedür başvurusu ve onay - hepsi tamam olduktan sonra isveç'li doktordan farkınızın kalmayacağı minik prosedür.

o şirketin ismini cismini birisi yeşillendirmeden önce bilmiyordum. umarım düzgün bir şirkettir de verdiğim bilgilerden ötürü kimsenin canı yanmaz.

sitenin kendisi şurada mevcuttur.

bütün hepsinin fiyatı için biraz tuzlu rakam söyledi kardeşimiz. bu entry'den kendisine seslenmek istiyorum. zamanında buraya gelmeye çalışırken resmen bir ev parası kayboldu gitti, malum zihniyet memleketin başına geldi geleli yıllarca sabırla bekledim buraya gelmek için. hep bunun hayaliyle büyüdüm ve yaklaşık 5 sene önce de geldim. iyi ki de gelmişiz diyoruz, iyi ki.

7) sosyalci bir bireyimiz "sosyal bilimlere ekmek yoh mu" demiş. küçük bir araştırma yaptım ve çarpıcı bilgilere ulaştım. 3. maddedeki hukukçu arkadaşımıza benzer bir senaryo burada da mevcuttur. dil+tamamlayıcı eğitim yani kısacası.

svenska b/svas b/swedex/tisus ve benzeri konuda dil şartını geçtikten sonra yapılması gereken 90 kredili, 3 yarı dönemden oluşan bir eğitimi bitirmektir. ayrıca mezun olunduktan sonra en az 2 senelik iş tecrübesi ve en az 3 senelik social work eğitimi giriş için gereklidir. 90 krediden oluşan eğitimin kısımları şunlardır;

7a)refah devleti - sosyopolitik giriş(7 kredi), hukuk(7 kredi), sosyal hizmette hukuk(15 kredi), profesyonel yetenek 1 (1 kredi)
7b)profesyonel yetenek 2 (1 kredi), sosyal hizmet(7 kredi), araştırma metodları(14 kredi), saha çalışması - pratik(8 kredi)
7c)profesyonel yetenek 3 (1 kredi), denetimli saha çalışması - pratik(23 kredi), soruşturma metodları(6 kredi)

bütün bu eğitimlerden sonra socionom olursunuz. ne yapar bu socionom diyenlere şöyle bir liste var. google translate'den bakarsınız artık. ingilizce bakmanız daha yararlı olacaktır.

8) bilişim sektörünün programlama dilinden tut donanıma kadar çok değişken uzmanlıkların bulunduğu bir sektör olduğunu yakinen biliyorum. dil şartı duruma göre çok daha az arandığı da bir gerçektir. mesele kendinizi pazarlama meselesidir. anlayacağınız mühendislikler gibi baya baya ucu açıktır. sektörün hint ve çinliler tarafından dominant edildiğini herkes bilmektedir.

tabi ki meslek ne olursa olsun gideceğiniz ülkenin dilini bilmek çok büyük farklılık yaratır; nerede olursanız olun.

9) bir üniversite öğrencimiz tarih okuyormuş. ne yapabilirim diye yeşillendirmiş.

ilk cevap)öncelikle bizans tarihini okumaya devam et ve mümkünse ilk olarak mezun ol :)

itiraf etmem gerekirse bu tarih bölümünden mezun olunup napılıyor diye araştırmaktan birazcık beynim tüttü, yalanım yok. çalışabilecekleri dallar öğretmenlik, araştırmacı, gazeteci, arşiv ve müzeler, bakanlık vs. imiş. ama anladığım kadarıyla magister olursa daha da ballı börek olabilecek bir bölüm. akademisyenlik olayı kulağa daha mantıklı geldi şahsen. eğer ki osmanlıca bilip arşivlere girebilme olayı olursa ve isveççe de öğrenilirse isveçli ilber ortay olunabilir.

denklik olayı yine yüksekokul servisine yapılır da sonu ne olur kestiremiyorum. bir sağlık-mühendislik tarzı bölüm olmadığından yoruma baya açık. hayalgücüne kalmış artık, ne diyeyim :)

10) evlendiğim kişinin ülkesinde,hangi ülke olursa olsun o ülkenin vatandaşı olabiliyor muyum diye bir soru geldi. şöyle cevaplayayim;

en ilkte yapılması gereken sınırsız, süresiz veyahut permanent oturum iznini kapmaktır. gerisi çoğu ülkede zaman doldurma sürecinden ibarettir. bağzı ülkelerde vatandaşlık için dil şartı aranmaktadır(isveç'te o durum yok, sonu nolur bilemem) bazen de ilk oturum iznini alırken dil şartı aranmaktadır. örnek olarak almanya'ya giriş şartı a1 seviyesinde almanca'dır.

vatandaşlık olayı için ileride bir rehber hazırlayacağım. beklemede kalın.

11) "hocam mühendisim resmen gidecem diye götümü patlatıyorum. yazınızı okudum ancak avrupada bir yerlerde okumakla orada tutunulamayacağını yazmışsınız. nedenini öğrenebilir miyim acaba? "

çevremde sadece eu dışından okumak amaçlı gelip sonradan yerleşen insan görmediğim için bunu söyledim. 2012'den önce isveç üniversitelerinde eu dışından gelene de harç yoktu. galiba artık birçok eu ülkesinde fahiş fiyatlar var. ayrıca öğrencinin kendisine bakabilmesi için her ay aylık 8000 sek gibi meblanın banka hesabında durması gerekli.

bütün bu engellere rağmen 7 sene içinde 4 sene oturum izniyle isveç'te kalınırsa sınırsız oturum izni şansı elbette var. ama bu durum şartları düşününce çok nadir gerçekleşmesi normal. avrupa'da çoğu üniversite ingilizcenin yanında kendi dilini de arar. ingilizce olan bölümlere giriş yapılabilir elbet. ama parasal desteğin her zaman geleceği muamma. kafası çalışan zengin çocukları için ideal gözükse de çoğu abd'yi tercih eder.

12) "9 eylül üni. güzel sanatlar okudum. lisans heykel yüksek lisans sanat ve tasarım ona bu sene başlıyorum. bittikten sonra okuduğum okulun ya da bölümlerin bana bir avantajı olur mu?" diye soru geldi.

diploma her zaman diplomadır güzel kardeşim. "ben şunları bunları şunları yaptım" diyebilmenin belgesidir o.

13) " merhaba. avrupa değil ama abd de yaşamak ve mesleğimi icra etmek hep hayalimdi. avukat, doktor veya mühendis değilim. maalesef kime danışsam, yurtdışında diplomanın en az yetkin olduğu mesleklerden birindeyim, öğretmenlik. bu konuda bir bilginiz var mı? bir de size akıl danışsam müsaitseniz."

aaaaa, kim demiş en az yetkin diye. yemişler sizi efendim. aşağıda göreceğiniz tabloyla bütün öğretmenleri kapsayacak şekilde bu iş bitecek.

öğretmen olarak hizmet verebilmek için öğrenmen kimliği lazım. yani sağlık çalışanlarıyla aşağı yukarı aynı durumda sayılır. bunun bir avantajı da ucu açık olmayıp net bir rota çizilmesine yarar sağlamasıdır.

lafı eveleyip gevelemeden güzel bir tablo veriyorum;

13a) öğretmenlik eğitimi mezun olduğunuz ülkede öğretmenlik yapmanıza izin veriyor mu? evetse 13b'ye. hayırsa devam eğitimiyle tamamlayın.
13b) isveççe biliyor musunuz? veyahut norveççe, danca, izlandaca veya faroe dili anadiliniz mi? evetse 13c'ye. hayırsa isveççe eğitimi alın.
13c) ne kadar sürelik öğretmenlik eğitiminiz var? lise seviyesi ve 3 seneden kısa üniversite eğitimiyse devam eğitimi. 3 seneden fazlaysa 13d'ye.
13d) ne kadar süre pratik-pedagojik(pedagoji, staj, didaktik, öğretim metadolojisi) eğitimin içindeydi? 1 seneden azsa devam eğitimi yapın. 1 seneden azsa fakat öğretmenlik tecrübesi varsa 13e'ye. 1 sene veya 1 seneden fazlaysa 13e'ye.
13e) hangi branşta eğitiminiz var?
--13e1) anaokulu: isveççe eğitme-yazma eğitmenliği yoksa en az yarı zamanlı 1 sene ek staj veyahut ek eğitim. nordik(izlanda, faroe, norveç, danimarka) eğitimi olanlar veya finlandiya menşei olanların ek eğitime ihtiyacı yoktur.
--13e2) anaokulu, 1-3 sınıf öğretmeni: detaylı isveççe eğitme-yazma eğitmenliği yoksa en az yarı zamanlı 1 sene ek staj veyahut ek eğitim. nordik(izlanda, faroe, norveç, danimarka) eğitimi olanlar ve finlandiya menşei olanların ek eğitime ihtiyacı yoktur.
--13e3) dil öğretmeni: eğitimi isveççe sunabilme kompetensi varsa kimliğe başvur. yoksa eğitim tamamlayın veya sınava girin veya pratik hizmeti yapın.
--13e4) beden öğretmeni: yüzme eğitimde varsa kimliğe başvur. yoksa yüksekokuldan veya birisinden yüzme öğrenin.
--13e5) din öğretmeni: bütün dinler hakkında bilgi varsa kimliğe başvur. yyoksa en az yarı zamanlı 1 sene ek staj veyahut ek eğitim.

14) lehler bastı burayı*

a) "polonyada evlensek, sadece burada oturum-çalışma izni alabiliyorum diye biliyorum. bu konuda bi bilginiz var mı? ben uzun vadede almanyada yaşamak istiyorum. ne yapmalı hoca ?"

evleneceksen de istediğin için evlen, oturum izni için değil. şartlarına gelince:

--en az 3 sene evli ve en az 2 sene polonya'da oturum izni ile ikamet edersen sınırsız oturum iznine kavuşuyormuşsunuz. 6 aylık süre içinde de vatandaşlığa başvuru hakkı varmış. aşağı yukarı isveç'le aynı, 3.5 senede vatandaşlık hakkı veriyorlar. çapraz soruşturmaya tutarlar gerçi. dün gece eşinin donunun rengi neydi diye soru sorabilirler yani.

hele vatandaşlığı kap, almanya'ya gidiş kolay.

b) polonya üniversitesinden lisans diplomamı aldım,yüksek lisansım da inşallah 2016 yazın da bitecek. yani tüm diplomalarım polonyada sonuna kadar geçerli. -- tüm avrupa'da gecerlidir.

bir kız arkadaşım vardı ama aramız bozuk. başka bir kız bulup da sırf kalmak için evlenmek istemiyorum. daha 23 yasındayım. --- aranı bence düzelt. aşağıda neden olduğu yazılı. 10 sene mi, 3.5 sene mi? paranı harca, helikopterle güller dök, aranı düzelt. mutlu olsun kızcağız. bir yastıkta kocayın inşallah.

oranın dilini b1 seviyesinde biliyorum şu an. --- dil bilmek baya güzeldir. daha da iyi bilmen dileğiyle.

sana sorum ben şu 1 yılda ne yapayım da burada kalayım? --- yüksek lisansın devam ederken sittir edemezler. dolayısıyla o ara vizeyi uzatmaya bak.

çünkü 4 aylık vizeyle gelmeme rağmen, 2 kez oturum izini aldım,3.yu alicam martta. en son geçen yasayla birlikte polonyada geçirilen süre artıkça gelecek oturum izinleri de artıyordu. yani ben martta ya da ondan sonrakinde süresiz oturumu alacağım gibi. -- 5 sene ikamette sınırsız oturum veriyorlarmış araştırdığım kadarıyla. lisans 3-4, yüksek de 2 sene olsa aşağı yukarı 5 sene. olur bence.

toplam ikamette 5 sene olursa sınırsız, 5 sene daha sınırsız oturumla ikamet edilirse vatandaşlık veriyorlarmış. evlenirsen en az 3 sene evli ve en az 2 sene ikamet şartıyla sınırsız, evlilik yoluyla alınan süresiz oturumdan sonraki 6 ay içinde vatandaşlık başvurusu imkanı varmış.

15) rehber giderek yayılıyor ki sonunda dededen/babadan kalma bulgar pasaportu olan bir yazarımız yeşillendirdi. sorusuna gelelim: " makine muhendisligini bitirdim ama avrupada isime yarar mi? yoksa gitmek istesem yarin giderim de ben orda belli bi standartta yasamak istiyorum, oralara gidip de ayak islerinde calisip surunmek istemiyorum. bikac sene burda calisip tecrube edinip muhendis olarak gitmek istiyorum. ne dersin, oluru var mi?"

yarar. diploma diplomadır, eğitim eğitimdir. oluru var. üstüne gitmek istediğin yerle kontağı kurup çalıştığın yerlerden referans elde edersen neden olmasın ki? durumun için şöyle bir örnek vereyim: misal çorum'da uganda dili konuşuluyor olsun. gitmeden önce çorum'da birileriyle görüşüp işini ayarlıyorsun. sonra da otobüse binip gidiyorsun. belli süre sonra istersen vatandaşlık da alabiliyormuşsun. birçok eu ülkesi çoklu vatandaşlığa onay veriyor.

16) mali müşavirlere ayıp olmuyor mu diye yazar kadrosundan birisi sormuş. onlarca mali müşavir var diyor ama ilk mesaj atan da kendisiydi.

yok canım onların başı kel değil, burada baya favori mesleklerden birisi. revisor olarak da geçer. malum kapitalist düzende sosyalist hizmet götürmek günümüz şartlarında ancak vergilerle mümkün olabilen bir olgu. onun bunun hesabı derken illa ki bir mali müşavir ihtiyacı doğuyor elbet. fakat işin şakaya niye gelmediğini şöyle anlatayım; banka hesabında isterse milyon kronlar bulunsun, haftada 10.000 sek para çekme limiti vardır. yok araba alacam derseniz "banka transferi yapın" derler. türkiye'de dövizi sadece 20-30 lira maliyete hem de nakit bozdurma imkanı varken isveç gibi yerde yoktur. neden mi? millet parasını kron cinsinden tutsun diye. böyle de sosyalist ülkedir işte burası. küba'da ekonominin %70'i devlete aitken isveç'te %60-65 arası.

bu meslek sanıldığının aksine çok büyük danışmanlık firmaları tarafından değil, küçük iştirakler halinde yapılır. birkaç mekana danışmanlık yaparak geçinmek mümkündür. potansiyel müşteriler de cüzdanı dolu, genellikle restorant sahibi göçmen tayfasıdır. tabi bu işin bir sınırı yok.

nasıl yapılır meselesine gelirsek her meslekte olduğu gibi denklik başvurusu yapılacak elbet. denk görülürse, ki görülür çünkü ab müktesebatların 35'te 1'ini tamamlamamıza rağmen eğitim denkliği konusunda durum baya iyi sayılır, iki kurs daha okunacaktır; vergilendirme kanunu(15 kredi) ve ticari kanunu(30 puan). yani aşağı yukarı 1 sene bile etmeyen kurslar.

17) hocam ben trde üniversitede okurken avrupada staj yapabilir miyim onu sormak istiyorum bu konuda bilginiz var mı? boğaziçinde işletmedeyim, iyi almancam da var,mesela almanya veya avusturyada staj yapabilir miyim?
isveç danimarka vs için veya.. şirketlerin kabul etmesine bağlıdır tabii ki sonuçta ama siz böyle yapan insanlar duydunuz gördünüz mü onu sormak istiyorum.

staj yapan elbette olmuştur ama genele vurunca o kadar çok az ki çoğunlukla bilgi yetersizliğinden, prosedür fazlalılığından, iletişim kopukluğu gibi küçük küçük fakat toplu olunca yığın oluşturan sebeplerden ötürü durum böyledir. almanca'nın iyi veyahut yeterli olup olmadığını ben veya sen değil, onlar belirler. zaten gerçekten iyise ortada da mesele yoktur.

olayın özeti önceden de bağırdığım gibi; ya hayvan gibi gelişim sağlanacak ve baya iyi meziyete sahip olunacak, ya da evlenin gitsin. şaka söylemiyorum. bulun birisini, sizlere ister istemez çok şey katacaktır. yazılı olmayan kurallar, toplum işleyişi, günlük hayat vs. şeyler aile hayatıyla öğrenilir. bu konuda çok muhafazakar, kapalı ve tutucu olmayın.

emeklemeden yürümeyi, yürümeyi bilmeden koşmayı, koşmayı bilmeden engelli koşuya katılmayı düşünmeyin. futbol bilmeden gol atmasını öğreneyim hiç demeyin.

18) merhaba. macar vatandaşlığına evlilik ile geçerken macar dilini bilmemiz zorunlu kılınmıyor mu acaba?

kaynaklarıma göre öyle bir şart yok. tabi kuruma sormak esastır. ama kimse birisinden 3 senede dil öğrenmesini bekleyemez diye düşünüyorum.

19) merhaba. eczaciyim, yardimina ihtiyacim var. nasil gidebilirim?

nasıl gidilip gidilmemesi yönünde tuğla şeklinde genel vize rehberinde bilgi mevcuttur. gittikten sonra nasıl eczacılık yaparım diye düşünce varsa(ki kesin vardır) isveç için bilgi vereyim.
isveç'te sağlıkla alakalı meslekler ezici çoğunlukla kurumdan gelen meslek kartıyla yapılır. bir doktor veyahut hemşire gibi. peki nasıl bu kimlik alınır?
a) denklik başvurusu yapılır.
b) isveççe dili yeterliliği kanıtlanır.
c) farmakoloji yeterliliği kanıtlamak için sınava girilir.
d) farmakoterapi ve toplum eczacılığı kursları bitirilir.
e) 5 aylık staj yapılır ve son sınavdan da geçilir. staj imkanı senede 2 kezdir.
f) hepsi yapıldıktan sonra prosedür olarak kalan kimlik başvurusu yapılır.

20) iyi akşamlar:) tahmin ediyorum ki 1 kasım seçiminden sonra zaten yoğun olan mesajlar iyice artmıştır, umarım mesajıma denk gelirsiniz ve umarım çok saçmalamıyorumdur. 
özetle kendimi tanıtıp sorumu sorayım; masterını tamamlamış phd yapmakta olan bir ziraat mühendisiyim, almanya'da iki aylık bir staj da içeren güzel bir cv sahibiyim, bir buçuk yıl uluslararası organizasyonlarda çalışmışlığım da mevcut ama yine de yurt dışında yaşama ve çalışma ihtimali için yol yordam bildiğim söylenemez. bunun yanında geçmiş dönemde malign melanom yaşadım ve sahip olduğum bir sendrom nedeniyle 4 mevsim boyunca koruyucu kıyafet ve güneş kremi desteği olmadan güneşe çıkmam zaten normal bir bireyden 900 kat daha fazla olan kansere tekrar yakalanma ihtimalimi arttırıyor , işte mağduriyetim de tam burada başlıyor zira yaşadığım tüm bu sıkıntılara ve kısıtlanmış olmama rağmen devlet şahsıma askerlikten muafiyet tanımıyor (hekim binbaşılar haklılığımı kabul etse de yönetmelik gereği bir şey yapamayacaklarını söylediler). yaşadığım bu mağduriyet ve sahip olduğum altyapı bir şekilde sağlıklı ve insanca yaşama hakkımı gasp etmeyecek uygar bir ülkeye yerleşmemde işime yarar mı?
konu hakkında bir bilginiz varsa ve bana bir fikir verebilirseniz diğerleri gibi beni de çok mutlu edersiniz. şimdiden sonsuz teşekkürler.

eskiden olsaydı gerçekten iyi bir mağduriyet sebebi olup mülteci olunabilirdi fakat gerikabul antlaşmasıyla avrupa birliği türkiye'yi güvenli ülke(!) statüsüne aldığı için mültecilik kapısı baya kapanmış durumdadır.
şahsen olarak gerçekten iyi bir cv sahibi olduğunu düşünmekle birlikte verebileceğim tavsiye akademik yolla gitmeyi denemendir. yüzlerce kaliteli üniversite olduğunu düşünürsek illaki birisi "e e eee eee evet hihihi" der. denemekte zarar yok, olursa olur olmazsa olmaz.

21) muhtemelen bugün seçim sonuçlarından sonra mesaj patlaması yaşıyorsundur ama ben de araya sıkışmaya çalışayım.ingilizce ekonomi mezunuyum. 3 yıl yabancı bankada investment banker olarak çalıştım. ancak sonra sistemden çıkıp istifa ettim. daha fazla ekonomiyle, kapitalizmle ilgili bir şey yapmak istemiyorum. 2 yıldır köyde yaşayan arazi sahibi çiftçiyim. sürdürülebilirlik, organik tarım, permakültür, bütüncül yönetim gibi doğal restorasyon metodlarını öğreniyorum. benim gibi toprak severlerin oralarda dağda köyde yaşayabileceği, çiftçi olarak hayatını kazanabileceği bir imkan var mıdır? ha bir de buradan kurtulup insanca hayat kurabilmek için her şeyimi satsam bi 500 bin tl bulurum belki. işe yarar mı? ne dersin?

ekonomi mezunu, invesment banker, kapitalizmle ilgi bir şey yapmamayı istememek? daha tüm sorulara bakmadım ama soru soranlar arasında en ilginç profil sen olabilirsin :)

ziraat ve tarım pek ilgili olmadığım bir sektör. ama masrafları düşünecek olursak elektrik gibi hayatı elzem teşkil eden bir ihtiyacın isveç gibi bir yerde, hem de ihtiyacın yarısı nükleer reaktörlerle yapılmasına rağmen, türkiye'nin neredeyse yarı fiyatıdır. akaryakıt insanı seviyededir. teşvikler genellikle ab fonlarından gelir diye biliyorum.

tarım avrupa'da ve hatta abd'de %90 oranında, sesi gür ve höt diyebilen tarım kolektifleri aracılığı ile yürütülür.

bence bu durum baya baya tercih meselesi. çeşitlilik inanılmaz fazla. bunun ispanya'sı var, italya'sı var, hollanda'sı var. küçükbaş-büyükbaş, sera, topraksız tarımı var. sana kalmış artık.

22) rehberlik ve psikolojik danışmanlık öğrencisiyim. acaba oralarda (genel olarak ab ülkeleri) ne yaparım ne ederim bir fikriniz var mı:) bizde pdr 4 yıllık bir lisans eğitimiyken sanırım ab ve amerikada yl şeklinde. keşke bir yardımınız dokunsa bana da. bu arada diğer yazdığınız tüm bilgiler için sonsuz teşekkürler birçok konuda inanılmaz fikir sahibi oldum sayenizde:)

pdr her yerde pdr'lik yapar. denklik konusunu da buraya vardığın zaman başka bir pdr'dan öğrenebilirsin. bu da gibi oldu artık, ama olsun.

eskiden pdr mezunu bir sevdiğim vardı ama insan psikolojisinden zerre anlamadığı gibi beni de çok kırmıştı. yalnız şu var ki buradaki eğitim hayatı sürecindeki pdr'larım çok babacandı. tek kişiden de pdr'ları asamam ama aranızda öyle biri var, dikkat edin.

23) merhabalar, rehber gerçekten çok aydınlatıcı benim de ufak sorularım var.
hali hazirda hacettepe'de ingilizce tip okumaktayim. 4. siniftayim, neredeyse bitti bitecek. ısvec'e gidip gordugum ve orada yasayan arkadaşlarımla da yaptigim uzun konusmalar sebebiyle acikcasi yerlesmeye karar verdim.
acikcasi benim planim buradan mezun olana kadar öğrenebildigim kadar isvecce ogrenip (burada bir yil yasayacak bir isvecli arkadasim da yardimci oluyor) daha sonra isvec'te uzmanlik egitimimi alip orada yasamaya devam etmek. bu arada sanırım yaz aylarinda yine isvec'te staj yapma imkani da bulacağım. 
acaba dogru yolda miyim, ne onerirsiniz?

ilk sorularda aynen bu konu hakkında rehber mevcuttu. bana sorarsan uzmanlık eğitimi alıp hazır da ingilizce varken başka ülkelere akmak. sosyal demokraside yaşamak elbette çok güzel ama maaşın yarısı vergiye uçunca ve istenilse de fazla kazanmanın mümkün olmadığını görünce "böyle vergi mi olur la" deyip isveçli'nin kendisi vergisi az ve daha liberal ülkelere akın etmektedir.

demem o ki, kendini geliştiren illaki yolunu bulur.

24) hocam merhabalar. biliyorum çok fazla mesaj yağıyordur özellikle seçimlerden sonra ama müsait bir ara cevaplarsanız çok sevinirim. 3. sınıf diş hekimliği öğrencisiyim. sorular kısmında 1. ve 2. maddede olayı özetlemişsiniz. benim sorum şu, stajdan kastınız son 1-2 seneyi intörn öğrenci olarak tekrar okumak mı? bunun haricinde denklik başvurusunun direkt reddedilme ihtimali yok mudur? not ortalaması ve mezun olunan üniversiteye bakılır mı? hekim olduğunuz için ekliyorum, hacettepe diş'teyim nor ortalaması şimdilik 2.73. bunun haricinde eklediğiniz şirkete e mail attım ama size de sormak istedim, diş hekimleri için de çalışıyorlar mı? bir başka sorum, yurtdışında uzmanlık yapmak mantıklı mı? ingilizce eğitim veren bir polonya üniversitesi mesela? orda uzmanlık yapsam avrupa birliğinde denklik otomatik alabilir miyim? ya da türkiyede yapılan bir uzmanlığın faydasını görür müyüm denklik başvurusunda? yine so