Sermaye nin örgütlenmesi, emeğin örgütlenmesinin öününe geçmiş, açıktan veya gizliden patronlar dünyası, Siad dernekleri, yatırım birliktelikleri adı altında konsorsiyumlar oluşturulmuşsa çanlar kimin için çalar? Himayesiz, örgütsüz, yada örgüt diye gözüken kurumların başında sermayedar çalışanlarının bulunduğu TÜKETİCLER için çalıyor demektir. Tüketicinin aleyhine olanlar, uzun vadede geniş halk kitlelerini arkasına almış Hükümetlerin de aleyhine demektir.. Bir habis gibi kar esaslı çalışanların bir birini yok ederek, birleşerek yada ürünlerini belirlediklerini fiyatın altına düşürmeden, birbirlerinin bölgesine girmeden rüşvet gibi uygulamalar, finansal yapıları kullanarak gerçek olmayan tatları, başta bal gibi algılatarak,zehirleşen" yaşamını ve mirascılarınnın yaşamını "alt üst edemeyecekti..
Tröstleşme /tekelleşme bir insanlık suçudur.. 1890 larda vahşi kapitalizmin en uç sınırlarında yaşanan ABD de bu tür oluşumlar en ağır yaptırımlara bağlanmış olsa da gelişen şirketler ÇÜŞ'lere(çok uluslu şirketler) dönüşerek, yapı ve statülerini değiştirerek var olmaya devam etmişlerdir.. Yasama faaliyetlerinde lobiciliği lehlerine kullanarak , dünyayı ganimetleştrimişlerdir.. TC de eğer anti tröst yasaları, uygulanmış olsaydı mesela Ayıfon denen markaya mahsus tekel ci zihniyetin ürününü" SS" kuralı gereği tamamlayıcı ürünlerini, astronomik fiyatlara almak zorunda kalmayacaktık .."Arabamı aldın o zaman bu yağı da kullanacaksın ".Uygulamasını oldu da bitti şeklinde karşılaşmayacaktık .. . Distribütüörlük anlaşmasını yaparken bayisine bağlayıcı şartları koyamayacaktı.. Onu ALDIN BUNU DA ALMAK ZORUNDASIN dediği anda satıcı, sen artık TÜKETİCİ DEĞİL KURBANSINDIR.. Antitröst, tek bir ana firmanın büyük hissedarı olduğu, aynı tip ürünleri üreten kardeş şirketlerin ya da birbirleri ile sermaye ve ortak bağı bulunmayan fakat aynı tip ürünleri üreten birkaç firmanın, aralarındaki ticari rekabeti önleyerek, karlarını artırmak amacıyla resmen birleşmesi ya da gayrı resmi olarak ortak hareket etmesini engellemeye yönelik her türlü politik veya ekonomik girişimdir.." TÜKETİCİ istismarı" için öngörülen bir uygulama kesinlikle yasaklanmalı ve suç olarak kabul edilip, cezalandırılmalıdır.. ABD bunu kendi ülkesinde uygulayarak, üretim maliyeti ve buna uygulanan ortalama kar marjı ile geliştirdiği rekabetin önün açan, tekelleşmeyi engelleyen yasaları ile tüketicisini ve ufak üreticilerini korumaya çalışmaktadır.. 1890 lardan itibaren çıkan yasaalar la buna ilişkin bir disiplin oluşturduğu gibi ticaret yaptığı, Ülke le re ait kuralları da kendi sistemine entegre ederek mücadele etmiştir.. Tröstleşme balı kaymak seklinde kar realizasyonudur.. SHERMAN YASASI:Ticaretin sınırlandırılması cıktılarınn sınırlandırılması fiyatların belirlenmesi, müşteri veya bölgelerinin paylaşılması, dağıtım ve lisans kısıtlama anlaşmalarını yasaklar. Tekeller ve tekel oluşturma cabaları basarı kazansa bile yasadışı kabul eder.Mesela makarna üreticileri olarak birlik oluşturmuşsun, malı pahalı satmak için TC tüketilen toplam makarna ihtiyacınnın altında üretim gerçekleştirip, sadece belli satış noktalarına vermek sureti ile ticaret yapıyorsan yaptığın ticaret yasal ticaret değildir.. 2TL lik makarna yı 5 TL ye satıyorsan 3 TL toplumdan çalınan para demektir.. Bir hırsızın, eve gizlice girip altınları çalması ile rafdaki haksız kazanç arasındaki fark ı barın siz söyleyin.. CLAYTON YASASI :Münhasır ticaret koşul şartlarına ilişkin sözleşmeleri rededer.. Rakip şirketler arasında rekabete zarar verecek birleşme ve iktisapları yasadışı kabul eder ... Bireyin yasadışı şekilde rakip firma yönetim kurulunda üye olmasını kabul etmez..Misalen piyasada iki meşhur bisküi markası var.. Tek fiyat, tek kalite gibi ürün bazlı yasal anlaşmalar yapsalar bile bunların geçerliği yoktur.. ROBİNSON PATMAN YASASI :Belli yargı yetki alanı koşullarınjn sağlanması, yasanın hiç bir savunmada geçerli olmaması fiyat farklışaması promosyon uygulaması na dayalı ayrımcılık yapılma sı yasaklanmıştır... Ayrılacalı fiyatın rüşvet olarak verilmesi yada verildiğinden haberdar olunmasıdır...Misalen yıllar öncesi Banka uygulamalarında yuksek mahkeeme kararlarında bile aynı olaya farklı kararlar çıkardı .. Bankaların lobi faaliyetleri, bilirkişi üzerlerindeki Baskıları, tahkim gibi uygulamalarla belirli sahaya çekilen taraflı yargı kararları na yol açacak uygulamaalar kabul edilemez.. TC vahşi kapitalizmi yaşarken gerek siad dernekleri aracılığı ile özel sektörde gerekse oto imaalatı müteahit faaliyetlerinde oluşturulan dev yatırım konsorsiyumları ile kamu alanında bizzat tröstleşme yaşanmaktadır.. Ve pandemiyi fırsata dönüştürenlerin döneminde gıda fiyatları 4'ekatlanmışken, hammade çıkışı tarımsal ürün bazında, aynı dönemde sadece 1/2 oranımda artmuşsa enflasyonun altında yatn gerçek üretim maliyeti ile açıklanamaz. DaHa Türkçesi;ENFLASYONUN TEK SEBEBİ TEKELLEŞMEDİR..
otobüsler bir elde
Marketeler bir elde
Akaryakıt dağıtım şirketleri bir elde
Yağ fabrikaları bir elde toplanmışsa tüketicinnin işi bitmiş demektir.. Biraz daha somutlaştırırsak, çiftçinin elinden çılan buğday
2019 Buğday taban fiyatı 1. 350 TL
2020 bupday taban fiyarı 1. 650 TL
2021 buğday taban fiyatı 2. 450 TL aynı dönemde sanayicinin elinden çıkan makarna fiyatlarına baktığınızda geeçek dupduru şekli ile larşınızda durur.2019 bir paket makarna 0. 750 /0.90 kuruş
2020.bir paket makarna. 2.200/2.500krş
2021.bir paket makarna 4.500/4.700 krş Kaldı ki SANAYİCİ, UN OLANA KADAR Buğdayı, SIKIP SIVAYIP.. Kepek, pasta unu, gAlete unu gibi türevleri ne ayırıp bir koyundan 9 post çıkarabilmektedir. Tüketici olarak her kişinin hakkı anti tröst yasalarıının çıkarılmasıdır. -Rekabeti ortadan kaldrıan, fiyat belirleme gücünü elde etmeye yönelik her türlü davranış yasaklanmalıtır.. Marketçinin ilçeye yeni bir market açılmasını engellemek için en büyük boş dükkanı kendisinin kiralaması, hastane yanındaki bir eczacının, baskası eczacı dükkanı acmasın diyerek tek basına dükkanları kiralama sı TEKELCİLİK uygulamaları olup hapis cezasını öngören hükümler olmalıdır
2-Firma bazlı, ürün bazlı, uygulamalar, birleşme ler, tekelcilik oluşturmaya yönelik her türlü faaliyet yasak kapsamına alınmalıdır..Bir seyahat firmasının diğer bir seyahat firmasını satın alması alınan firmanın piyasa yüzde ciro bazlı koltuk sayısı bazlı, sefer sayısı ve ulaşılan sehir sayısının ortalaması ile TC deki ulaşılan aynı noktaların birim sayısı ile karşılaştırlması sonucunda,, elde edilen birim sayının altı veya üstü şeklinde tüm birleşmeler yasaklanmalıdır
3-Doğası gereği ilk icat, tek hizmet niteliği taşıyan uygulamalara ait fiyatlandırmalar masum tekel gerekliliği taşıyorsa yasak değildir. makul kar haddini aşmayacak sekılde fiyatlandırma olmalıdır ..
4-yöre bazlı Ülke bazlı ve uluslar arası tekelcilik yasaklanmalıdır.. Misal bazı bölgelerde süt üreticisinin artışı yerel mandıra fazlallığı ile beraber kültür süt ürünlerinnin yer aldığı dev fabrikaları bölgeye çeker.Başta iyi gibi gözüken hal üretici çiftçiinin de sonunu hazırlar . Yerel süt üreticisinin sonu yerel mandıraların rekabet gücünün ortadan kalkıp kapanması ile süt fiyatları ve uzun ödeme sürelerine mahkun olarak ikame yem ile ödeme yerine geçen faaliyetlerle sadece köleleşir.. .. Bu durum da yöre mandıraların korunması seyahat firmalarındaki benzer denklem kurularak süt tonajı, üretici sayısı hayvan sayısı, mandıra üretim miktarları ile karşılaştırmalı olarak belirlenmeli dev firmaların o sahaya bırakın girişini süt toplamasına dahi izin verilmeme lidir.. Süt üreticisinin kooperarifleşmesi ayrı bir çarpan olarak değerlendirilmeli ve ancak bu çarpana göre dev fabrika kurulmasına izin verilmelidir..Zincir marketlerin satış gücünü kullanmak sureti ile sanayicinin fabrikaalarını boğmak sureti ile satın almalarınnın önüne geçilmeli vade ve ödeme şekillerine azami şartlar getirilmelidir.. Malını reyona sokmak için sanayici üretici, ekstra ödeme külfetlerinden, fiyat barajlarından, vadeye boğulmaktan fabrika sını zimcir marketin 2.3.derexeye ladsr hısım ve paydaşlaronnın alımına enhel olacak yasal hükümler getirilmelidir.. YOKSA TÜRKİYE PARASI OLAN ÇÜŞ LER(çok uluslu şirketler) İÇİN CENNETİR.. AMA BİZ TÜKETİCİ LERE CEHENNEM OLMAMALIDIR
Torun Halili
