Türkiyeden Avrupa ülkeleri başta olmak üzere ABD ve Kanadaya göç son yıllarda artış gösteriyor. Alman polisinin geçen yıl yaptığı tespite göre kaçak yollarla Almanya'ya giriş yapan Türkiye vatandaşlarının sayısında yüzde 254 artış tespit edildi. Bilinen yasal yollarla bunu yapamayanların kaçak ve dolambaçlı yöntemlerle göç etmeye çalışıyor. Artı Gerçek, göç için kullanılan yol ve yöntemleri araştırdı.
Bingöl, Muş, Diyarbakır, Ağrı, Dersim başta olmak üzere bölge kentlerinden geçişlerin büyük bölümünün kaçak yollarla olduğu belirtiliyor. Avrupa ülkelerine ulaşmanın maliyeti oldukça yüksek. Avrupa ülkelerine kaçak geçiş tarifesi 7 ile 15 bin euro arası. Tur şirketleri, vizeli, evlilik yolu, iş anlaşması ve sınırdan direkt kaçak geçişler kullanılan yöntemler arasında.
POLONYA VİZESİ
Bölgeden Avrupa ülkelerine ulaşanların verdiği bilgilere göre, başvuranları olarak yurt dışına götürmenin yaygın kullanılan üç yolu var. Birincisi ve en çok kullanılan yöntem iş anlaşması ile yapılan geçişler. Buna göre, Avrupa ülkelerine gitmek isteyen kişi şebeke ile anlaşıyor. Şebeke bu kişiyi, Schengen ülkelerinin birinde bulunan bir firmada çalışıyormuş gibi gösterip vize ile götürüyor. Yaygın olarak Polonya tercih ediliyor. Özellikle Polonya üzerinden gidişler çok yoğun. Polonyada olan şirkette çalışıyormuş gibi gösterilenler 1 yıl oturumlu bir şekilde götürülüyor. Polonya vizeli götürülme bedeli ise 7 bin euro'dan başlıyor.
TURİZM TURLARI YÖNTEMİ
Bir diğer yöntem turizm şirketleri aracılığı ile yapılan geçişler. İnsan kaçakçıları, turizm şirketleri ile Akdeniz ülkelerine, Afrika ülkelerini de kapsayacak şekilde turlar düzenliyor. Birçok ülke güzergâh olarak kullanılıyor. Bu yolculuk bazen haftalar, hatta aylar sürüyor. Turizm şirketleri ile gidenler, güzergahta bulunan Avrupa ülkelerinde bir şekilde kafileden ayrılarak orada kalıyor.
ARACILAR ZİNCİRİYLE YOLCULUK
Bir diğer yöntem ise aracılar sayesinde Balkan ülkeleri üzerinden Avrupa'ya ulaşma. Kişi yaşadığı şehirde önce aracıları bulunuyor. Bu aracı gitmek isteyenleri İstanbuldaki aracıya götürüyor. İstanbuldaki aracı gidilecek ara ülkedeki (Yunanistan-Bulgaristan) aracıya teslim ediyor. Hedef ülkeye ulaşana kadar bu devam ediyor.
Özelikle Bosna Hersek, ya da Arnavutluk gibi ülkelere götürüp orada sınırdan memurların değişim saatine denk getirilecek şekilde geçişler sağlandığı belirtiliyor. Kaçaklar çoğu zaman uzun mesafeler yürütülüyor. Bir gün boyunca yürümek gerektiği oluyor. Ormanda yapılan geçişlerde rehberler kullanılıyor. Rehberler aracılığıyla hedef Avrupa ülkesine ulaşılıyor. Bu yöntemle gidenlerin tarifesi 6 bin euro'dan başlıyor.
BULGARİSTAN ÜZERİNDEN ANLAŞMALI EVLİLİKLER
Almanyaya geçiş yöntemleri sadece bunlar değil. Bir de evlilik sayesinde Almanyaya ulaşma yolu var. Son yıllarda Bulgaristan üzerinden evlilik yoluyla Almanyaya ulaşma yöntemi çok yaygın kullanılıyor. Bu yöntem biraz daha garantili olduğu için maliyeti oldukça yüksek.
Bulgaristan vatandaşları Schengen bölgesindeki ülkelere seyahat edebiliyor ancak Almanya gibi ülkelerde kalabilmeleri oldukça masraflı. Türkiyeden gidecek erkekler, insan kaçakçıları üzerinden Bulgaristanda ücret karşılığı anlaşmaya varılan kadınlarla evlendiriliyor.
Almanyada tutulacak evin bir yıllık kirası, evlenilen kişinin sigortası dahil tüm masraflar ayarlanıyor. Bu yöntem diğer yöntemlere nazaran daha risksiz kabul edildiği için de oldukça maliyetli. Yaklaşık 15 bin euro ödeme yapılıyor.
BİR YILDA ALMANYAYA GİNDENLERİN SAYISI 80 BİNE ULAŞTI
Almanyanın Bremen kentinde yeminli tercüman olan ve 27 yıldır iltica başvurusunda bulunanlara danışmanlık yapan hukukçu Ercan Aslan, Almanyaya geçişler, hangi meslek guruplarının ağırlıklı olarak oturum hakkı aldığı ve iltica sürecinde yaşanan sorunlarla ilgili Artı Gerçeke konuştu.
Son yıllarda Türkiyeden Almanyaya geçişlerin çok yoğun olduğunu belirten Aslan, Bundan 5 yıl önce Türkiyeden gelip iltica açanların sayısı yılda 1000 kişiyi geçmezdi. Ama son iki yıldır gelişler çoğaldı. Sadece geçen yıl (2022) Türkiyeden gelip burada iltica açanların sayısı 50 bine yakındı. Gelenlerin sayısı azalmıyor, tam tersine günden güne fazlalaşıyor. Buna iş aramak için vizeli gelenleri eklersek bu sayı 70-80 bini buluyor. Bu Türkiye için genç bir nüfusun Avrupaya kayması, beyin göçü anlamına da geliyor dedi.
POLONYA'DAN GELENLERE ÖNLEM ALINDI
Türkiyeden gelenler oturum hakkı alabiliyor mu? Almanyaya direkt Almanyaya vize alıp iş aramak için gelenlerin sayısının epey yüksek olduğunu anlatan Aslan, bunların genellikle kalifiyeli elemanlar olduğuna işaret etti.
Bunların yanı sıra ağırlıklı olarak Polonyaya vize alıp, bir iş üzerinden Almanyaya gelenlerin de olduğunu söyleyen Aslan, Polonya vizesi alıp Almanyaya gelenler biraz mağdur durumda. Almanya Türkiyeden Polonyaya geçip oradan çalışmak için gelenlere kapılarını kapatmış durumda. Polonyada oturumu olan, ya da vizesi olan kişilere direk çalışma müsaadesi ve oturum verilmiyor. Oradan bir taşeron firması üzerinden 3 ya da 6 aylığına burada çalışıp tekrar Polonyaya dönmek zorundalar. Oturum verilmediği için buraya gelip kaçak çalışmak durumunda kalıyorlar. Çok düşük ücretlere çalıştırılıyorlar. Bir nevi kölelik dedi.
İLTİCA TALEPLERİNİN YÜZDE 98İ KABUL EDİLMİYOR
Ercan Aslan, Sırbistan ya da Bosna üzerinden şebekeler, kaçakçılar eliyle Almanyaya gidenlerin sayısının epey yüksek olduğunu belirtiyor. Bu yolu tercih edenlerin tek imkanı iltica almak. Ancak Aslan bunun pek kolay olmadığını anlatıyor:
"İltica için birinci sırada politik sebep olmalı. Bir insan kendi ülkesinde politik sebeplerden dolayı politik takibata uğruyorsa Almanyada iltica hakkı vardır. Kişi politik takibata uğradığını, mevcut durumda risk altında olduğunu kanıtlamak zorunda. Bu şekilde iltica açabilir. Kadınlar açısından cinsel istismar ya da kan davasında da iltica hakkı tanınabiliyor. Erkekler açısından kan davası hakkı pek yok. Onun dışında eşcinsellikten dolayı kaçıp gelenler olabilir. 'Anne babamdan kaçtım', 'ekonomik sebepler' gibi gerekçeler direk reddediliyor. Zaten Türkiyeden gelenlere iltica dairesi yüzde 98ine ret veriyor."
BULGARİSTAN EVLİLİKLERİ ALMANYA POLİSİNİN DİKKATİNİ ÇEKTİ
Aslan, Almanyaya evlilik yolu ile yapılan girişlerle ilgili ise şu bilgileri verdi:
"Almanyada süresiz oturumu olan birisi ile evlilik yapan kişi oturum ve çalışma hakkı elde edebiliyor. Bulgaristanda Türkçe konuşan büyük bir azınlık var. Türkiyeden gelenler onlarla evlilik yapıyor. Bulgaristanda yapılan evliliklerin fazla olması Almanya İçişleri Bakanlığının dikkatini çekmiş durumda. Avrupa Birliği vatandaşı birisiyle yapılan evlik işlemlerini polis otomatikman soruşturmaya alıyor. Organize bir iş olup olmadığından şüpheleniliyor. Sahte ya da anlaşmalı evlilik olup olmadığını inceliyor polis. Denetimi sıkı tutuyor. Karşılıklı olarak ifadeye alıyorlar eşleri. Bir birileri hakkında ince ayrıntılara kadar sorular soruyorlar ayrı ayrı. Bir birileri hakkında verdikleri bilgiler örtüşmediği zaman evliliği kabul etmiyorlar. Ocak 2023ten beri durum böyle."
25 YILDIR KAÇAK YAŞAYAN 'BİNGÖLLÜ MAHMUT ABİMİZ'
Almanyaya gidip oturum hakkı alamayanların sayısı az değil. Çok sayıda göçmen kaçak olmasına rağmen Almanyada yaşamaya devam ediyor. Aslan bunu şu örnekle anlattı:
"Yıllardır gelip burada kaçak olarak kalanlar da var. Bingöllü Mahmut abimiz var. 25-30 yıldır Almanya Bremende yaşıyor. 25-30 yıldır ben onu tanıyorum. İlk tercüme büromu açtığımdan beri tanıyorum. Burada hiçbir zaman iltica açmadı. Kaçak olarak çalışıyor. Birileri yardımcı oluyor. Hastalanınca büyük ihtimalle ya başkasının sigortası üzerinden gidiyor, ya da tanıdık bir doktor bulup kendi cebinden ücret ödeyip tedavi olabiliyor. Böylesi insanlar az değil. Çok kişi var Almanyada. Yıllardır kaçak olanlar, hiç iltica açmayanlar, yada zamanında iltica açıp ilticalarını kaybedip burada kaçak duruma düşenlerin sayısı bayağı yüksek. Almanyada bu insanların sayısının 500 bin ile bir milyon arası olduğu tahmin ediliyor. Epey yüksek bir takam. Sadece Türkiyeden değil. Afganistan, Afrikanın bir çok ülkesi başta olmak üzere bir çok ülkeden gelip burada iltica alma hakkı alamayıp kaçak duruma düşebiliyor."